Groen in het centrum

Bijeenkomsten op dinsdag 4, 11 en 25 september.

Samenstelling:

• A. Kok
• B. Breeveld
• H.J. Korthals Altes
• G. Nieskens (adviseur bomen)
• H. Landweer (Historische Kring)
• S. Dengler (bewoner)
• B. Ewals (CRK)
• E. Schmidt (Wijd en Zijd Artes)
• M. Plas (bewoner)

Verslag eerste bijeenkomst werkgroep groen  op 4 september 2012

Werkgroep Groen Aanwezigheid
Hendrien Landeweer bewoner wel
Ernst Schmidt bewoner wel
Suzanne Dengler bewoner wel
Samir Chabrani bewoner wel
Derk van de Velden bewoner wel
Michael Plas bewoner Afgemeld
Hans Droog Adviseur Marienburg wel
Ben Ewals Voorzitter CRK Komt alleen laatste keer
Anne Kok gemeente wel
Liza Beenke gemeente / notulen eenmalig
Gerrit Nieskens gemeente Afgemeld
Bram Breedveld/ Luc
Joosting
Externe adviseurs wel
Harm Jan Korthals Altes Extern adviseur eenmalig
Ambitie Gebiedsvisie
Met betrekking tot het onderwerp Groen staat het volgende in de Gebiedsvisie:
• Als zwak punt wordt genoemd dat groen node wordt gemist.
• Als kans wordt genoemd: Bussum als tuindorp: groen, compact, samenhang in
architectuur en stedebouw, zelfvoorzienend en met een sterke sociale structuur.
• Deskundigen zeggen: De beleving van het centrum zal verbeteren indien er een groen
centrum met verblijfskwaliteit wordt gerealiseerd.
• Toekomstvisie: Vergroening van het centrum.
Programma
• Inleiding: Opzet avond, opzet en doelstelling workshops, kennismaken
• Presentatie: Ontwikkeling van Bussum, door Anne Kok
• Presentatie: Tuinsteden, door Harm Jan Korthals Altes
• Presentatie: De waarde van groen, door Bram Breedveld
• Conclusies
Doelstelling van de avond
• Bespreken van de opzet van de workshops
• Kennisoverdracht, met als doel dat iedereen over dezelfde achtergrondinformatie
beschikt ten behoeve van de volgende twee workshops.
• Inspiratie
Verloop avond
Inleiding:
Workshops zijn in het leven geroepen om de ambities uit de Gebiedsvisie Centrum verder uit te werken tot uitgangspunten. Onderzocht zal worden hoe de ambitie vorm moet krijgen.
Eerste presentatie:
• De ontwikkeling/groei van Bussum aan de hand van kaarten en foto’s. Te zien is dat
delen van Bussum zich op verschillende manieren zijn ontstaan. Sommige delen zijn
organisch ontstaan en voegen zich naar het landschap en andere delen zijn op de
tekentafel ontstaan. Hieruit is op te maken dat de identiteit van Bussum uit meerdere
karakteristieken bestaat. Deze kennis is van belang voor de keuzes die in het verdere
proces gemaakt worden.
Tweede presentatie:
• Waar komt de gedachte vandaan en hoe heeft dat zich in Bussum ontwikkeld: De tuinstad
gedachte is ontstaan als reactie op de slechte woonomstandigheden ten tijde van de
industriële revolutie in Engeland. Er waren eerst industriëlen die betere
woonomstandigheden creëerden voor hun arbeiders. Maar later ontwikkelde Ebenheazer
Howard een model voor een zelfvoorzienende stad waarbij alles gezamenlijk eigendom
was en een gekozen bestuur het voor het zeggen had. Het centrum bestond uit een groot
park met daarin een ring van voorzieningen. De woningen waren voornamelijk
grondgebonden met daarbij een stuk grond ten behoeve van de moestuin.
• Welke kenmerken van het tuindorp zijn terug te vinden in Bussum: gebogen wegen, lage
dakgoot, hoge puntdaken, dakkapellen, poortjes, heggen, lage hekjes.
• De nadruk ligt vooral op horizontale groeninrichting
• De groene invalswegen, de ‘magnificent boulevards’ zijn kenmerkend en met een beetje
goede wil ook in Bussum te herkennen.
• Afsluitend zijn er snelle uitvoeringsopties (quick wins) en lange termijn
oplossingsrichtingen (lange adem) aangedragen: het toepassen van kunst, het maken van
een ontspannen openbare ruimte, het maken van passages, toepassen van groen in
verschillende vormen.
Derde presentatie:
• ‘Groen loont’
• ‘Groen geld onder het Goois matras’
• ‘Vitamine G’
• Groen is goed voor de sociale cohesie
• Brinklaan kan een ‘magnificent boulevard’ worden
• Vergroening zet door, vooral ook op industriële gebieden
• http://www.groendichterbij.nl
• Guerilla gardening
• Routing en ontsluiting zijn van belang om groengebieden aan te bieden en het gebruik
ervan te stimuleren
• Bruikbare daktuinen ipv (onbruikbare) sedumdaken
• Verticaal groen, fake bomen / groene pilaren mbv klimop
• Gebruik van manifestaties voor de bewustwording van omwonenden/ betrokkenen
• Crowdfunding, om de financiële haalbaarheid van groenprojecten te vergroten
• ‘Groen samen doen’
•
Discussie
Naar aanleiding van de tweede presentatie:
• Iets doen met verhoogd groen, bv dakterrassen / -tuinen
• Toepassen van de theorie patroontaal (pattern language) van Christopher Alexander
• Verticale tuinen / geveltuinen
• Tijdelijk groen (bakken, grasmatten)
• Vergeet ook de Spoorzone niet, Bv met groene bermen langs het spoor
• Buurtinitiatieven zijn gevoelig voor vandalisme
Conclusie
1. Met betrekkelijk eenvoudige middelen kun je al heel wat bereiken (quick wins)
2. Er is sprake van concurrentie met het niet ‘gemaakte’ groen aan de randen van Bussum
(heide)
3. Het centrum moet een verblijfsplek worden
4. Kunst als middel gebruiken
5. Groen + bestrating + verhaal
6. In het centrum groen inzetten met een eigen kwaliteit, iets nieuws
7. Niet dezelfde kwaliteit als aan de randen, maar nieuwe kwaliteit
8. Horizontale groenelementen hebben een groter effect op de groenbeleving en het
gebruik dan verticale elementen.

Doorkijk volgende workshop
Hans Droog meldt dat hij verhinderd is.
Let op: Start 19.00 !!!
19.00 Verzamelen in ontmoetingsruimte, uitleg wandelroute
19.10 Wandelen door centrum
20.00 Terug in gemeentehuis,
• gezamenlijk analyseren van het groen in Bussum,
• onderzoeken van kansen en knelpunten
21.00 Conclusies en einde overleg.
Aandachtspunt: Hoe krijgt cultuur een plek in dit thema.
Bijlagen:
• Presentatie: Ontwikkeling van Bussum, door Anne Kok
• Presentatie: Tuinsteden, door Harm Jan Korthals Altes
• Presentatie: De waarde van groen, door Bram Breedveld

Presentaties.

Verslag derde bijeenkomst werkgroep groen  op 25 september 2012

Aanwezigheid
Hendrien Landeweer bewoner wel
Ernst Schmidt bewoner wel
Suzanne Dengler bewoner wel
Samir Chabrani bewoner afgemeld
Michael Plas bewoner wel
Hans Droog Adviseur Marienburg wel
Ben Ewals Voorzitter CRK Komt alleen laatste keer
Anne Kok gemeente wel
Antoinette Soede gemeente wel
Gerrit Nieskens gemeente wel
Bram Breedveld/ Luc Joosting Landlab – externe adviseurs wel
Ambitie Gebiedsvisie
Met betrekking tot het onderwerp Groen staat het volgende in de Gebiedsvisie:
• Als zwak punt wordt genoemd dat groen node wordt gemist.
• Als kans wordt genoemd: Bussum als tuindorp: groen, compact, samenhang in
architectuur en stedenbouw, zelfvoorzienend en met een sterke sociale structuur.
• Deskundigen zeggen: De beleving van het centrum zal verbeteren indien er een groen
centrum met verblijfskwaliteit wordt gerealiseerd.
• Toekomstvisie: Vergroening van het centrum.
Programma
1. Terugkoppeling uit andere werkgroepen
2. Analyse van centrum
Doelstelling van de avond
• Sterke punten en kansen benoemen.
• Ontdekken van ingrediënten voor overkoepelende groenvisie.
Verloop avond
• Naar aanleiding van de vorige bijeenkomst zijn er stukken binnen gekomen van Hendrien, Michael (2X) en Ernst. Deze zijn als bijlage bij dit verslag gevoegd. Hendrien heeft deze keer een stuk uit de Cobouw meegenomen. Deze is ook bijgevoegd.
• Iedere deelnemer wordt gevraagd vijf kwaliteiten van het centrum te benoemen en
daarnaast ook vijf kansen (verbeterpunten). De input die op stikkers is genoteerd en op de
kaart is geplakt wordt vervolgens in de groep besproken.
Discussie
• Kwaliteiten: Verborgen tuinen, grote solitaire bomen, lange lijnen, water, bomengroepen,
etc.
• Kansen: De tuin van Mariënburg koppelen aan het centrum, Wilhelminaplantsoen meer
groen maken, poorten, Brinklaan en de pleinen, ‘water’ terugbrengen, gemeentehuis
koppelen aan Wilhelminaplantsoen, etc.
Conclusie
• Er zijn voldoende aanleidingen om tot een waardevol groen centrum te komen.
Doorkijk laatste workshop
Dinsdag 2 oktober, 19.30 uur, Gemeentehuis.
Programma:
• Terugkoppeling uit andere werkgroepen
• Visie ontwikkeling (overkoepelend idee met deelaspecten)
Bijlagen:
1. Mail Hendrien Landeweer
2. Mail Michael Plas
3. Artikel Cobouw

Bijlage 1 Mailwisseling Hendrien Landeweer
Beste Antoinette en Anne,
Prima verslag, dank daarvoor.
Mijn aanvullingen:
M.b.t. autoluw maken Brinklaan en Landstraat (!) graag mijn opmerking toevoegen over het omleiden van het doorgaande verkeer naar Hilversum en verder via de Godelindeweg-
Amersfootsestraatweg-Ceintuurbaan.
Met andere woorden de ring om de dorpskern/dorpscentrum veel wijder maken dan tot nu toe steeds bedacht en het centrum alleen toegankelijk houden voor bedienend bijv. tot 11u (zoals nu ook in de Nassaulaan) en bestemmingsverkeer. Er is immers ruim voldoende parkeergelegenheid in de verschillende parkeergarages vlak bij het centrum. Aanvoerstraten daartoe ombuigen en via een ruime keerlus terugleiden naar de doorgaande route buitenom.
Daarmee kan ook in de Brinklaan een groener straatbeeld gerealiseerd worden.
Verder mis ik in dat kader een punt waar de hele groep uitgebreid heeft stilgestaan en suggesties heeft gedaan, nl. Brinklaan/Havenstraat/Nassaulaan. Hier is een kwalitatief, historisch beeld en voldoende ruimte om dit het werkelijke midden van het dorp te laten zijn. Een goede groene aankleding zou dit punt zijn intimiteit kunnen teruggeven en als 21e eeuwse brink kunnen functioneren. Horeca is al aanwezig.
Goed weekend.
Met vriendelijke groet,
Hendrien Landeweer

Bijlage 2 Mailwisseling Michael Plas
Beste Antoinette,
Hierbij nog mijn volgende zaken ter aanvulling van de discussie:
-beslis (dynamisch) op basis intensiteitsmetingen/wachtrijlengte of de brinklaan autoluw gemaakt kan worden op bepaalde tijden, zoals mogelijk vrijdag vanaf 17.00 tot maandag 06.00 – de bus blijft er stapvoets rijden en ook taxi’s, rolstoelvervoer en invaliden.
Het criterium moet zijn dat de verkeersafhandeling van de betrokken kruispunten die extra of ander verkeer moeten verwerken dit aankunnen.
Combineer dit met verwijzing naar vrije parkeerplaatsen om nodeloze omrij kilometers en
verkeersbelasting te vermijden.
Ik zag tijdens de kunst route dat in de bijlstraat mooie lage lichtpunten de verkeersdrempels aanlichten, ik moet dit nog eens bij avond bekijken maar leek een mooie/juiste wijze om bewustzijn voor drempels of zebra’s ook visueel te maken.
Klacht van een bewoner omtrend onveilige situatie voor voetgangers in de havenstraat ter hoogte van Halfords heeft direct te maken met onhandige indeling met
-fietsen (handelsvoorraad) die halfords buiten op de stoep zet rondom de winkel
-muurtjes met fietsenrekken die doorgang vernauwt
-ook valt mij op dat de zebra over de brinklaan niet in het verlengde van de haven straat ligt maar – alsof het een weg ipv voetgangersgebied was- net om de hoek.
Ik hoor veel mensen zeggen dat het evident is dat als je in het centrum woont er overlast is, ik denk daar wat genuanceerder over, ik denk dat 10 jaar geleden Bussum een slapend centrum had waar nauwelijks overlast was, met alle huidige plannen zou dat best kunnen veranderen.
Uiteraard is ook de bebouwing van het parkeerterrein achter het gemeentehuis (nu haven) een verandering, daar was het evenementen terrein en er woonden betrekkelijk weinig mensen omheen, Wilhelmina plein of Julianaplein zitten rondom met woningen. Het zou mogelijk goed/fair zijn betrokken woningen een subsidie voor geluidsisolatie te geven, nieuwe kozijnen met goede afdichting en dubbel glas scheelt al erg veel hinder. Tevens kan men zich afvragen of de overlast zo heftig moet zijn en tot hoe laat, een afweging van waarde evenement voor imago dorp tov overlast bewoners maken? Daarom vind ik het belangrijk dat er gesloten bouwblokken gemaakt worden waarbinnen stilte kan zijn(geen straatlawaai) Paladium is wat dat betreft niet handig met openingen in gevel en doorgang. Daktuin op Scapino zou daarentegen wel een rustige oase kunnen worden.
Terrasgwijze bouw zoals Alberts & van Huut ING met dakterassen spreekt mij zeer aan, wel hoog maar dankzij pannendak en planten-kan meer zijn- vriendelijker dan lagere flats
Ik was zeer onder de indruk van het atelier tegenover ijssalon Irene –op de hoek zit kapper- deze restauratie franse stijl(slag) heeft een juweeltje opgeleverd, dakterras, besloten tuin, grote leefkeuken, gang met glazen daklicht – on nederlands!
Dit is geheel in tegenstelling hoe vaak met breekpartijen, stalen balen en gipsplaten alles wat oud is weggepoetst wordt
Er zijn best veel achterommetjes die (mogelijk ivm onveiligheid illegaal dichtgemaakt) zeer de moeite zouden zijn om overdag als interessante steeg en toegang tot atelier, winkeltje, achterhuis etc het winkelgebied een interessanter voorkomen te geven (kasbah) uiteraard indien goed verlicht (gemeente) en eventueel afsluitbaar gemaakt na winkelsluitingstijd.
Zoals eerder aangegeven zijn er veel plekken waar en doorbraak een leuke dynamiek kan opleveren, zie gescande kaart, als dit dmv goede straatverlichting een prettige uitstraling krijgt.
Ook het naar achteren verplaatsen van de nieuwe winkelpanden aan het wilhelmina plantsoen geven het plein meer volume en maken horeca terrassen mogelijk zonder de verkeerstromen voetgangers en fietsers te hinderen. Gezien Bussum bij veel straat activiteiten faciliteiten nodig heeft (electra,water) lijkt het mij wijs hiervoor vaste ondergrondse infrastructuur aan te leggen (putten) ipv generatoren te gebruiken.
Gezien het weer lijkt het mij aardig indien er met een open mind gekeken kan worden naar
(uniforme) glazen luifels of gedeeltelijke overkappingen of voorzieningen(fundaties) die tijdelijke overkapping/luifels tijdens festiviteiten mogelijk maken bv met opblaasbaar transparant folie zoals bij Villa Arena. De kleurstelling van de panden aan de nieuwe brink is een duidelijk voorbeeld van wat na 30+ jaar geen gezicht 1975 heet en toen waarschijnlijk modern.
Ook zou ik iedere gelegenheid aangrijpen activiteiten naar het centrum te halen, Spant, brede school, filmhuis zuigen publiek weg uit centrum ipv het levendiger te maken, dus consequent alles tzt verplaatsen (Versa, gemeentehuis, poffertjeskraam) richting centrum (= kruising Havenstraat/brinklaan) en hier dus in RO zin rekening mee houden!
Voorlopig poffertjeskraam verplaatsen naar wilhelminaplein bij fontein- ten koste van 8
parkeerplaatsen oid.
Ook valt het mij op dat in Bussum de zebra’s doorlopen over de fietspaden, dat vind ik
onbegrijpelijk/zinloos, deze verkeersdeelnemers kunnen dat onderling wel regelen, zeker als er ruimte is om tussen straat en fietspad te wachten zoals bv huizerweg.
Graag ook de fietspaden bij rotondes voorzien van tangenten zodat het iedereen duidelijk is wanneer fietser de cirkel verlaat, dit bevordert de doorstroming zeer.
Het lijkt mij wel erg belangrijk de burgers niet te overvallen met deze ontwikkelingen daar er door nieuwe crisis en herstel wetgeving best veel doorgedrukt zou kunnen worden, maar dat is nu juist niet “gebieds ontwikkeling 2.0”
Commentaar bij verslag groen:
– Muurtjes om fietsenrekken Vergroenen
Onaantrekkelijkste plek bebouwen door naar achteren verplaatsen winkels Wilhelminaplein en doorbraak te maken naar plein van nieuwe brink
Onaantrekkelijke doorgang- groene muur maken. Particulier groen – duidelijkheid voor burgers met 1 tegel tuintjes en waar liggen de kabels Poort tot landstraat aankleden, lijkt nu snelweg, bankje, bomen, het zou ideaal zijn als Irene daar ging zitten op leegstaande hoek in ING gebouw met ruim terras ipv benepen bankjes op huidige adres. Goed oud straatje, met ter linkerzijde prachtig (verweesd) groen tussen winkels en dit straatje. Plek verloedert, winkels en luifels te laag, verhouding klopt niet, Uitstraling van industrieterrein – maar blijkt nodig in centrum om vernielingen te voorkomen, kleurstelling vast door welstand bepaald, mooi groen is niet lelijk. Parkeergarage bekleden met studenten woningen, trappenhuis is er al. Grote plataan bij bibliotheek hoger opsnoeien, past de poffertjeskraam onder plataan?

Lindes boven fietsen stalling in midden weghalen zodat het een lichtere ruimte wordt, nu te donker.
Parkeerterrein gemeentehuis, 2m afgraven, auto’s achter heg ipv op verhoging.
Tot spoedig
Michael

Beste Antoinette, Anne,
Naar aanleiding van de workshop van gisteren nog de volgende opmerkingen:
-gebruik –ook in workshop – een kaart van de ondergrondse infra structuur als onderlegger om te voorkomen dat zaken als bomen, hagen, ondergrondse vuilnisopslag of anderszinds mogelijk gepland worden waar het niet of lastig kan.
-Kan bij nieuwe aanleg van wegen of pleinen mogelijk een universele betonnen bak gebruikt worden voor gebruik als ondergrondse afval container of boombak. Voor grootschalige activiteiten kan dan de boom met heftruck er uitgetild worden en bak met deksel gesloten (parkeerbeugels als handvat voor heftruck)
-maak met ambulante handel afspraken omtrend maatvoering van kramen inclusief -of
zonder- achterstaande auto’s of aanhangers en gebruik die maten als blok om het mogelijk te maken dat de marktkramen op vele plaatsen (parallel of haaks op gevel) verspreid door het kernwinkelgebied en aanloopstraten een plek kunnen vinden.
Breng die plekken in kaart, pas hier het groen-stramien en overige infrastructuur op aan.
Let ook op hoogte -benodigd voor deze auto’s- onder bomen-ivm boomvorm/snoeien
-waar misschien nog extra rekening mee moet worden gehouden ivm vergrijzing zijn de
rollators, scootmobielen en canta’s die ook hun plek vergen naast de bakfietsen en gewone
fietsen.
-hagen ipv muurtjes hebben meerdere aspecten, mooi groen is juist, maar mogelijk ook
lastiger schoon te houden voor zwerfvuil dat er tussen waait en slechts met hark of bladblazer (lawaai) te verwijderen is. Muurtjes hebben soms ook een functie als informele zitmogelijkheid.
-klimplanten in rekken,ook horizontale draadrekken en langs draden kunnen groen mogelijk maken op plaatsen met beperkte ruimte, daar het grondgebruik dan minimaal is.
Ook is de afmeting van dit soort groen de zelfde over lange tijd, waar bomen op den duur te
groot worden voo de locatie.
– probeer zo veel mogelijk flexibiliteit te creëren bij infrastructuur dus vast in grond
verankerde zaken als hekjes te vermijden- waarom staan die hekjes er op de veerstraat bij
fietspad?
Maak zaken in principe verwijderbaar- universeele grondplaat? -in het kader van bevorderen van wonen in “binnenstad” lijkt het mij misschien gewensd om commercieel gebruik van dakterrassen in binnentuinen te ontmoedigen ivm lawaai(overlast?) zoals het bijzonder leuke dakterras van restaurant Leuk aan de kapelstraat
-bij het bekijken van luchtfoto’s van sommige delen van het dorp die massief zijn
volgebouwd, maak ik mij bezorgd over de (on)mogelijkheden voor de brandweer om in deze doorlopende achterliggende bebouwing effectief brand te bestrijden en vraag mij af of een 2e vluchtweg of 15meter vluchtweg niet vaak geblokkeerd is door (illegale) bouwsels.
Ik zou graag zien dat woning scheidende muren hoger worden opgetrokken om zo
vlamoverslag over grote feitelijk doorlopende platte daken te voorkomen!
Als alternatief stroken steenwol isolatie en tegels naast muur?
Ook de brandwerende scheidings wanden naar aangrenzende panden zouden -zeker in dit
soort bebouwing – wel onder de maat kunnen zijn.
Dus zeker voordat we in dit soort ruimtes activiteiten kunnen toestaan moet er naar dat soort veiligheids aspecten eerst gekeken worden.
Ook opslag van afval(containers) in steegjes is een risico factor, zeker als er weinig
omwonenden zijn die vroegtijdig kunnen waarschuwen.
Bevorder gebruik stalen afvalcontainers die afgesloten moeten worden.
-ook de toegang voor hulpdiensten, verhuizers en leverantiers mag zeker niet vergeten
worden, vooral de luifels, straatversiering, bomen, fietsenrekken etc maken het voor hoge
voertuigen, verhuislift, bouwkraan of brandweerladder lastig of onmogelijk. Ook dient rekening gehouden te worden met b.v.nieuwbouw en verbouwingen, bouwkraan en
afvalcontainers etc die ergens tijdelijk een plek moeten kunnen krijgen zonder dat de
doorgang voor bepaalde voertuigen daarmee versperd wordt.
De robuustheid van het wegennet is in het algemeen onvoldoende, ook doordat er veel
(tegemoetkomend) verkeer is kunnen obstakels niet gepasseerd worden(kerkstraat)
Er is (te)weinig aandacht bij de inrichting van de wegen dat er regelmatig pakjes bezorgd
worden, verbouwingen plaatsvinden etc, een locatie voor laad en loshavens is vaak niet
vindbaar* (of bekend) op redelijke afstand voor veel situaties, dus wordt het verkeer tijdelijk geblokkeerd.
Suggestie:Laad en loshavens op kaart aangeven voor routeplanners.
Dit geld ook voor de nieuwe bushaltes die niet meer uitvoegen maar langs de verbrede stoep op de rijbaan stilstaan.
De ruimte van brede stoepen is op verschillende plaatsen niet nuttig, denk dan aan
ond dergrondse afval containers, groenstrook/perk of extra brede parkeer/laad en los havens of verleg as van weg zodat dit minder racebaan wordt en/of uitvoegstrook gemaakt kan worden.
– auto’s en busjes worden steeds breder, meer dan 20cm breder de laatste 20 jaar, dus de
feitelijke capaciteit van oude parkeergarages met veel kolommen is kleiner dan op papier.
Tussen 2 kolommen passen dan bv niet 3 maar slechts 2 auto’s. Ook de breedte van parkeerhavens is minder dan de breedte van veel auto’s over de spiegels, zeker als rekening wordt gehouden dat ook niet precies naast de stoep geparkeerd wordt.
Vrachtauto’s en hulpdiensten kunnen dan (slordig) geparkeerde auto’s/busjes niet altijd
passeren, zeker bij straten waar de wegas is verlegd.
Michael

Advertentie