10 jaar lang gestreden voor een beter Bussum

BUSSUM IN DE ‘VAART DER VOLKEREN’, OFWEL HOE  BUSSUM WAKKER WERD

Inleiding

Iedere Bussumer die in het centrum komt, kan zien dat er veel leegstand is in het winkelgebied. Met name de Nieuwe Brink lijdt al jaren een noodlijdend bestaan. Waarom lukt het maar niet om het centrum nieuw leven in te blazen? In 2011 besloten Kees Flink en Ben de Veth iets te gaan doen wat niemand eerder gedaan had. Terwijl het gemeentebestuur nog volop plannen maakte om het tweepolige centrum van het dorp opnieuw in te richten met nog meer winkels, pakten zij hun fiets en telden hoeveel winkelpanden er leegstonden. Het waren er 60. Niet voor de eerste keer besloten zij om te proberen het gemeentebestuur ervan te overtuigen dat Bussum behoefte heeft aan een compact centrum, met meer woningen en groen. Want al in de jaren ’70 werd hiervoor gestreden in de brede beweging Bussum Natuurlijk Anders.

1. Jaren ’60 – ’70: Bussums centrum op de schop

Vredig en groen, tuindorp tot midden in het centrum

Bussum was tot in de jaren ’50 en ’60 een vredig, overwegend katholiek dorp, sterk verzuild, met een fraai centrum en veel gevels met Art Deco motieven. Tussen grote statige bomen prijkte een prachtig 19^e -eeuws raadhuis. Even verderop de Brink met een muziektent en de grote Sint-Vituskerk.

Hierstond vroeger het oude raadhuis.

De middenstanders kochten bij elkaar: katholieken bij de katholieken, protestanten bij de protestanten. De winkeliers deden goede zaken. In de jaren ‘60 deed een volkomen nieuw fenomeen haar intrede: de Televisie.  De eerste studio werd gevestigd pal in het centrum, in de voormalige Irenekapel hoek Kerkstraat/Kapelstraat. Ook het grootwinkelbedrijf kwam naar Bussum, met als eerste de HEMA. Ook andere ketens deden hun intrede.

Projectontwikkelaars hadden Bussum inmiddels ook ontdekt, met een ambitieus gemeentebestuur dat Hilversum naar de kroon wilde steken. De ontwikkelaars zagen hun kans en zetten hun middelen en expertise in, waartegen de bestuurders van destijds maar weinig weerwoord hadden. Zij zagen dat Bussum zich in rap tempo uitbreidde. Bussum had potentie!
Villa’s werden opgekocht en gesloopt, winkeliers uitgekocht en geleidelijk ontstonden er grote gaten in het dorp.

Nieuw centrum, met ‘moderne’ uitstraling en regionale functie

Prinsenstraat hoek Brinklaan, vóór de verbreding en de sloop van de woningen aan de noordzijde.

Het een na het andere plan werd ontwikkeld, sneuvelde en werd weer aangepast. Totdat projectontwikkelaar Empeo die al veel grond had verworven, werd betrokken bij de plannen. Het Centrumplan van de gemeente Bussum kreeg gestalte met nieuwe winkelruimten, 2 grote winkelketens, appartementen en veel kantoorruimte.

Verkeersdeskundige Goudappel, die ook voor Hilversum een verkeerscirculatieplan had ontwikkeld, werd aangetrokken en maakte een gelijksoortig plan voor Bussum. Een nieuw multifunctioneel centrum, met een ‘moderne’ uitstraling, zou goed bereikbaar moeten zijn, vanuit de hele regio. Goudappel stelde een vierbaansweg voor, dwars door het centrum, van Noord naar Zuid, en 4 parkeergarages. Samen met de nieuwe voorzieningen en de vele pleintjes voor ontmoeting zou Bussum de belichaming zijn van de zo felbegeerde status: hart van het Gooi. De Metamorfose van Bussum was een droom die iedereen zou aanspreken.

Groeiende onrust

In de gemeenteraad was in ieder geval bij de fractie PPR/PSP grote onrust ontstaan. Bussum zou met haar nieuwe uitstraling haar kleinschalige, groene karakter kwijtraken en de weerzin tegen de karakterloze nieuwbouw en onnodige uitbreiding van kantoorruimte groeide. In de raad maar ook daarbuiten.

Wij beiden hebben o.a. planologie gestudeerd. Kees zat inmiddels in de gemeenteraad in de combinatie PPR/PSP en Ben was samen met medestudent Joost Smit bezig met zijn eindscriptie over planologie en inspraak. We zagen in onze directe omgeving de gevolgen van de oude aanpak en waren zeer gemotiveerd onze kennis in te zetten om de plannen voor ons geliefde Bussum te stoppen.

Bussum NATUURlijk Anders

We namen deel aan de actiegroep Bussum NATUURlijk Anders, waarin allerlei bezorgde Bussumers, ondersteund door ons als kersverse planologen, het verzet begonnen te organiseren.

Het was voor ons duidelijk dat Bussum door een daling van de gemiddelde woningbezetting afstevende op een groot verlies aan inwoners. Het aantal consumenten zou daardoor snel afnemen en dus ook de behoefte aan meer winkels. Dat er een overschot aan kantoren dreigde begon zich inmiddels ook af te tekenen.

De actiegroep Bussum NATUURLIJK Anders.

We maakten alternatieve plannen, organiseerden prikacties langs politieke sleutelfiguren, trokken met een omgebouwde tandartsbus door het dorp, richtten een expositie in over de gemeentelijke plannen en boden daar een alternatief. Sociale media moesten nog worden uitgevonden, dus waren we aangewezen op de lokale en landelijke media, de radio, flyers en affiches en veel gesprekken op straat en in de winkels. We hielden een drukbezochte expositie in de Wilhelminakerk (die ook gesloopt zou moeten worden) en het Centrumplan werd het gesprek van de dag. De opkomst daarna op de gemeentelijk informatieavonden was massaal en de protesten evenzeer. Feitelijk werd een kant en klaar plan aan de bevolking voorgelegd, met gebrekkige onderbouwing, en uitgaande van een visie die door de meeste inwoners niet werd gedeeld. Inspraak oude stijl, waar in het hele land al zoveel verzet tegen begon te ontstaan.

Heilig vertrouwen

De gemeenteraad had het er moeilijk mee: de loyaliteit van de gevestigde partijen aan hun wethouders was groot en het vertrouwen in de deskundigen heilig. Tegelijkertijd knaagde bij enkele raadsleden de twijfel: verloor Bussum met die grootschalige plannen niet juist haar aantrekkelijkheid? Kon de gemeente de plannen financieel wel verantwoorden? Wat als er inderdaad toch leegstand zou ontstaan? Waren we wel opgewassen tegen de concurrentiekracht van het veel grotere Hilversum en was dit in regionaal verband wel gewenst?

Bussum hield voet bij stuk: het Centrumplan werd met uitzondering van de fractie PPR/PSP  vrijwel ongewijzigd vastgesteld en als ontwerp bestemmingsplan ter visie gelegd. Men kon tegen het ontwerp nu alleen nog een bezwaarschrift indienen. De discussie was gesloten.

4400 bezwaarschriften

Het werk van het actiecomité was echter niet voor niets geweest: er werden maar liefst 4.400 bezwaarschriften ingediend. Een paar maanden later (maart 1974) vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats, en er zou wel eens een wezenlijke verandering van de gemeenteraad kunnen komen, met jongere kritische raadsleden.

Ondanks de felle debatten in de nieuwe raad en de toegenomen twijfel werd het nieuwe Centrumplan aanvaard. De verslagenheid op de publieke tribune was enorm.

Resultaat
Niettemin: de vierbaansweg dwars door het centrum was geschrapt, een rondweg zoals de Schapenkamp in Hilversum voorkomen, tientallen woningen werden voor sloop behoed, de hoeveelheid winkels en kantoorruimte teruggebracht en de bebouwing werd iets minder dicht. Sloop van enkele zeer karakteristieke panden (o.a. de Wilhelminakerk) ging niet door en de Bussumse bevolking kwam voor het eerst massaal in verzet.

2. Jaren ’80 – 2010: het nieuwe centrum verrijst

Leegstand

In de jaren ’80 verrijst het nieuwe centrum. Al snel na de oplevering begint echter leegstand te ontstaan. De bipolaire gedachte: 2 trekkers aan beide uiteinden van het centrum, de essentie van het Centrumplan, blijkt niet te werken. De bevolking is gedaald: van 40.000 inwoners begin ’70 naar 30.000 in de loop van de jaren ’80. Precies zoals we hadden voorzien.

De leegstand neemt nog verder toe door de economische crisis in 2008 en het opkomende winkelen via Internet.

Nieuwe trends

Er doen zich een aantal nieuwe trends voor die grote gevolgen kregen voor het centrum:

1. De behoefte aan kantoorruimte daalt sterk, er staan nu ook kantoren leeg.

2 Internetwinkelen neemt een grote vlucht. De leegstand neemt verder toe, vooral daar waar
de consument betrekkelijk weinig komt: het gebied rond C&A. Maar later zelfs ook in het kernwinkelgebied Nassaulaan, Nassaustraat en Veerstraat. Bussum bleek hier extra gevoelig
voor vanwege de overbewinkeling door het Centrumplan. Niettemin bleef bestuurlijk nog lang de ambitie om Bussums Centrum een regionale winkelfunctie te geven, terwijl ook in Hilversum de leegstand groeide. Kennelijk zat het in de Bussumse bestuurlijke genen Hilversum naar de kroon te steken.

3. Het centrum versteent. Door de sloop van enkele villa’s verdween het groen uit het centrum.
4. Inwoners eisen hun aandeel in de plan- en besluitvorming op: burgers (bewoners,
ondernemers, belangenorganisaties) willen een plek vóór in het planproces en niet aan het
eind, als feitelijk al veel vastligt. Lokale partijen ontstaan om deze ontwikkeling te steunen.

Historische bebouwing werd doormidden gezaagd voor de Nieuwe Brink

5. Duurzaam verkeers- en vervoersbeleid, steeds meer afgestemd op prioriteit voor het langzame verkeer.

Geleidelijk ontstaan twijfels over het functioneren van het centrum en onvrede over de sfeer, de aantrekkelijkheid, het onderhoud en het ontbreken van een visie op de toekomst.

3. 2011 – 2014: Opnieuw plannen en opnieuw actie

‘Scapino’ terrein

Het Centrumplan uit de jaren ’70 had niet het beoogde resultaat. De gemeente maakte opnieuw bouwplannen voor het centrum, te beginnen met een aanpak van het Scapinoterrein (Kerkstraat, hoek Brinklaan). In 2011 werd een ambitieus overall-plan voor de invulling van het gebied ontwikkeld. Het plan behelsde een verdere verdichting van winkels en woningen, met een sterke toename van het autoverkeer als gevolg; winkelen in Bussum moest weer ‘een dagje uit’ worden, en het Wilhelminaplantsoen een bruisend uitgaansgebied met terrassen, een muziektent en ondergronds parkeren.

Herhaling jaren ‘70
Wij waren verbluft. De jaren ’70 leken zich te herhalen. We gingen naar de enige inspraakavond die het College georganiseerd had, want er was haast. Het centrum raakte immers achterop. Na een korte inleiding van de wethouder nodigde hij de aanwezigen uit naar de opgestelde themakaarten te gaan, waar ambtenaren klaar stonden voor een toelichting. Geen plenaire toelichting over de uitgangspunten, geen plenaire vragen aan de wethouder, geen uitleg over de ontwikkelingen die tot de verarming van het centrum hadden geleid, geen toekomstvisie en samenhangend plan en geen inspraak. Wij vreesden een aanpak zoals wij die kenden uit de jaren ’70 met opnieuw massaal verzet tot gevolg.

Er werd slechts verwezen naar het coalitieprogramma. Maar ook daarin was geen goede onderbouwing te vinden. De toonzetting was: ‘Wij willen…etc’. Dat leek ons een bedenkelijke basis voor een ongetwijfeld grote investering en konden ons niet voorstellen dat de gemeenteraad hiermee akkoord zou gaan. Wij vroegen om een plenair debat, onder bijval van de andere aanwezigen en bleken niet de enige met grote vraagtekens en ergernis over het gebrek aan inspraak.

Verzet
Ons verzet tegen deze plannen kwam niet uit de lucht vallen. Het was gebaseerd op ontwikkelingen die onmiskenbaar waren, maar naar onze mening totaal veronachtzaamd: te veel gefocust op winkeluitbreiding en geen aandacht voor de gevolgen van kopen op internet. De gedachten waren niet gestoeld op wat onder de bevolking leeft, maar wel op de wensen van de projectontwikkelaar met veel grond in het centrum. En hoewel het collegeprogramma het belang van duurzaamheid benadrukte, leek dit voor het centrum een dode letter. Ook organisatorisch was er geen plan van aanpak en geen regie. Wij vroegen om een nieuwe, gedegen inspraakprocedure maar bleven roependen in de woestijn. Wethouder, College en alle raadsfracties wilden daar niet aan.

Op de fiets
We stapten op de fiets, met pen en papier en registreerden we de winkelleegstand. Als er dan geen onderbouwing was, zouden we die zelf maken.
We kwamen tot de verbijsterende conclusie dat 14,5% van de winkelpanden leeg stond en lichtten daarover gemeente en pers in. Met veel publiciteit tot gevolg.

Vervolgens spraken we met alle fracties en vele Bussumers die zich betrokken voelden bij ons dorp. Wij vroegen hen ons te steunen in de roep om:

– een nieuwe, professionele, brede inspraakprocedure, gericht op maximale participatie en draagvlak;

– een inspraakprocedure die zou beginnen met een forum van externe deskundigen, waaronder distributieplanologen om een goede analyse van de uitgangssituatie te krijgen als basis voor een toekomstvisie.

Uiteindelijk ging het college na druk van verschillende fracties en de aangetoonde leegstand overstag. Grote krantenkoppen bevestigden ons succes.

Eindelijk inspraak
Er kwam een mooie inspraakprocedure, waarvoor wij allerlei voorstellen konden doen over opzet, inhoud en aanpak. Onze voorstellen werden door het college gehonoreerd.
Op ons verzoek werd de discussieleider benoemd. We konden de leden van het panel voordragen. Dat leidde tot een uitnodiging aan professor Cor Molenaar, bijzonder hoogleraar e-Marketing en Distance Selling aan de Erasmus Universiteit, expert op gebied van internetwinkelen. Hij onderschreef dat het roer om moest en dat in plaats van uitbreiding het centrum compacter zou moeten worden.
Na 4 avonden debatteren, met deskundigen en vele bewoners en ondernemers uit Bussum, uit allerlei sectoren, werd in 2012 een Centrumvisie gepresenteerd, geschreven door de onafhankelijke inspraakbegeleider, unaniem door de insprekers ondersteund en uiteindelijk unaniem door de gemeenteraad aanvaard. De avonden muntten uit in enthousiasme en creativiteit van de deelnemers. Het einddocument kreeg de door ons voorgestelde naam:
”Gebiedsvisie voor het centrum van Bussum, op weg naar een modern tuindorp”.

De essentie van de visie was: het kernwinkelgebied moet compacter, zeker geen uitbreiding meer. De krimp moet worden gemanaged. Er moet een dorpsmanager komen, die communiceert, inspireert en aanjaagt. Meer woningen in plaats van meer winkels. Bussum moet het karakter krijgen van een tuindorp, het centrum moet daarbij aansluiten, het centrum niet meer afhankelijk maken van alleen winkels maar met culturele voorzieningen, horeca, wonen, kleine evenementen en een bijzondere plaats in het Gooi gaan innemen, sterk inzetten op duurzaamheid: stimuleren van fietsen, groen, en kleinschalig duurzaam ondernemen.

Gemeente houdt voet bij stuk

Het College had een zevental werkgroepen geïnstalleerd waarin hard en enthousiast gewerkt werd. Het resultaat van deze werkgroepen werd door een klankbordgroep getoetst aan de al vastgestelde Gebiedsvisie en aangeboden aan B&W.

Alle bouwstenen voor een goed florerend centrum waren aanwezig, maar het College wilde er niet aan. Men bleef vasthouden aan uitbreiding van het winkelareaal op het terrein van de Nieuwe Brink/Scapino. We herhaalden ons onderzoek naar leegstand van winkels. De leegstand bleek nog verder toegenomen. In 2011 stonden er 60 van de 414 getelde winkels leeg (14,5%). Bijna een jaar later stonden 70 winkels leeg. (17%).
Het meest verontrustend was echter dat er maar liefst 43 winkels al bijna een jaar leeg stonden. Dat was maar liefst 10% van het winkelareaal in het centrumgebied! Er was dus sprake van een structureel probleem.

Gedonder
En daar begon ‘het gedonder’. Ondanks alle prognoses en adviezen bleef het college volharden in haar standpunt dat er nog 1750 m2 aan winkels bij kon komen, bij voorkeur met een AH inclusief pick-up-point, waarmee al gesprekken gaande waren zo bleek achteraf. De planontwikkeling met de projectontwikkelaar was tijdens de inspraak gewoon doorgegaan. Daarnaast zou het parkeren op de Scapinogronden met ca 120 parkeerplaatsen worden uitgebreid: geen duurzaam verkeersbeleid. En vervolgens moest het Wilhelminaplantsoen geschikt worden voor grootschalige evenementen: ijsbaan, Kermis, muziektent (luchtfietserij). Het college zette de planontwikkeling gewoon voort, gesteund door de meerderheid van de Raad, ondanks de heldere en expliciete, goed onderbouwde standpunten van de insprekers. Uitzonderingen vormden CDA en D’66. Zij wilden geen winkeluitbreiding, zij steunden de opvatting dat dit meer leegstand zou opleveren.

Frustatie

Het besluit had grote gevolgen: woede en frustratie bij de insprekers, en afhaken van bijna de hele klankbordgroep.
Wethouder Barneveld (VVD) was niet overtuigd. De VVD en zelfs het van oudsher kritische Groenlinks  (met wethouder van Ramshorst in het college) waren de enige partijen in de gemeenteraad die de plannen van projectontwikkelaar Centrumprojecten zonder voorbehoud steunden.
Het vaststellen van het centrumplan kostte veel meer tijd, het aantal bezwaren was groot en de ‘bezwaarden’ vastberaden. Dat zou onder andere te maken hebben met een eventuele verhuizing van Albert Heijn van de Veerstraat naar de Nieuwe Brink. De gemeente heeft altijd gesteld dat het hierom verplaatsing gaat en niet om toevoeging van vierkante meters alsof er een lege plek op de Veerstraat zou ontstaan.
Uiteindelijk haalde de wethouder bakzeil: het postzegelbestemmingsplan Scapino/Nieuwe Brink en het Definitief Ontwerp Bouwplan werden van de agenda van raadscommissie Ruimte gehaald. Ondanks voortdurende positieve berichten van de wethouder bleek er nog steeds geen anterieure overeenkomst tussen de gemeente en de projectontwikkelaar. Een flater van de eerste orde.

De ommekeer
Het centrumplan van het college werd min of meer de inzet van de verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad in Bussum. De uitslag leverde een aardverschuiving op, ten gunste van een nieuw centrumplan. D66, Bussums Bloei (vanaf 2015 Hart voor Bussum) en CDA kregen gezamenlijk 11 (van de 23) zetels. Samen met de nieuwe Gooise ouderenpartij (GOP) en de PvdA, eveneens kritisch op de centrumplannen, bleek de overgrote meerderheid van de nieuwe raad tegen het collegeplan. Het plan voor Scapino Nieuwe Brink zou moeten worden aangepast, in samenspraak met de Bussumers zelf.
Daarmee kwam een eind aan de lange discussie over dit laatste stuk van het centrum van Bussum en konden vele Bussumers eindelijk opgelucht ademhalen.

4. 2014 – 2021: Nieuw perspectief

Fusie vertraagt uitvoering
De ontwikkelingen rond het Bussumse centrum liggen vanaf 2014 vrijwel stil. De bestuurlijke aandacht is voornamelijk gericht op de fusie met Naarden, Muiden/Muiderberg en aanvankelijk ook Weesp. Er is nauwelijks tijd voor gemeentelijke zaken waaronder het centrum van Bussum. Het voert te ver de weerstand tegen deze fusie onder de Bussumse bevolking te beschrijven, maar duidelijk is dat ook voor dit onderwerp geen groot draagvlak onder de Bussumse bevolking bestond. Hoeveel mensen zich ook verzetten, de besprekingen gaan door. De Ministerraad stemt september 2014 in met de samenvoeging van Bussum met Naarden en Muiden/Muiderberg. Weesp is dan afgevallen. Het voorstel wordt op 7 april 2015 met brede steun aangenomen door de Tweede Kamer. Op 26 mei 2015 stemt ook de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel. De fusie is een feit.

Op 18 november 2015 wordt de nieuwe gemeenteraad van Gooise Meren, waar Bussum inmiddels deel van uitmaakt gekozen. De lage opkomst (41%) is een indicatie voor het gebrek aan vertrouwen van veel burgers in hun overheid. Protesten tegen gemeentelijk beleid en plannen haalden immers weinig uit. De nieuwe raad wordt januari 2016 geïnstalleerd met een mandaat voor 2 jaar.

Onder de pet

Al snel na het aantreden van het nieuwe gemeentebestuur wordt een ambtelijke notitie openbaar waarin een ontluisterend beeld wordt geschetst van de planontwikkeling voor het Bussumse Centrum. De notitie blijkt al op 27 februari 2014 te zijn geschreven, maar komt pas in 2016, na de verkiezingen, naar buiten, als bijlage bij een rapport van de rekenkamer van de gemeente Bussum.

Het is een interessante notitie met opmerkelijke conclusies waarin min of meer de vloer wordt aangeveegd met de gevolgde procedure en de rol van de wethouder.

Opmerkelijk zijn de zeer kritische kanttekeningen over de planvorming voor het centrum destijds: onvoldoende organisatie, geen inzicht in de financiële gevolgen en risico’s, te strakke planning (waardoor veel verbeter-voorstellen niet konden worden overgenomen), de dominante rol van de wethouder en het gebrek aan ‘tegenspel’ vanuit de ambtelijke organisatie.

Omdat het college had bedacht dat het project zou kunnen sneuvelen bij de gemeenteraadsverkiezingen werd tijdens een themalunch met het college in 2014 besloten de besluitvorming over het centrum naar voren te halen en zo voor de verkiezingen de toekomst van het centrum vast te stellen.

Doordrukken
Er werd dus niet gezocht naar het beste voor Bussum. Dit plan moest er doorgedrukt worden en de coalitiepartijen lieten de VVD-wethouder maar zijn gang gaan.
Ontluisterend zijn zowel de rol van de wethouder, als het doordrukken van het plan zonder een goed inzicht in de financiële risico’s en het functioneren van het centrum als geheel.  Hiermee is de lokale gemeenschap op hoge kosten gebracht en is ook maatschappelijk veel verzet en frustratie ontstaan.

Wij publiceerden de conclusies direct na openbaar worden op onze site ‘Bussum Natuurlijk Beter’ en riepen de gemeenteraad op het Centrumplan nu eindelijk te baseren op de resultaten van de inspraak in 2012 en 2013 en deze nu eindelijk eens serieus te nemen. De planontwikkeling verloopt echter uitermate traag.

De nieuwe gemeente Gooise Meren blijkt nog lang niet op orde, Albert Heijn wil haar positie op het Scapinoterrein niet opgeven en de nieuwe raad heeft zich nog niet duidelijk uitgesproken. De betrokkenheid bij het Bussumse centrum en de kennis over het verzet is bij de raadsleden uit Naarden en Muiden/Muiderberg duidelijk minder.

In actie: ’Beter Centrum Bussum’

Bussum Tuindorp?? De zuidelijke entree naar het centrum.

Samen met andere burgers, de Buurtpreventievereniging Centrum en specialisten op gebied van Ruimtelijke ordening richtten we een nieuwe beweging op: ‘Beter Centrum Bussum’. Met deze beweging willen we van Bussum ook in het centrum weer een prachtig tuindorp maken, er is al genoeg gesloopt vinden we en de urgentie is hoog.

De eerste aandacht besteedden we aan het in beeld krijgen van de architectonische pareltjes in het centrum, de almaar toenemende winkelleegstand, de grote behoefte aan woningen in plaats van kantoren en nieuwe winkels, de mogelijkheden tot vergroening in stedelijke ruimten, duurzame oplossingen en voorbeelden van elders. We benadrukken de wensen uit de inspraak in 2012 en 2013 en dringen erop aan die onverkort te realiseren.

Opnieuw naar de stembus

Op 21 maart 2018 mag Gooise Meren opnieuw naar de stembus, de 3e in 4 jaar tijd.

Met een flyer laten we de standpunten van de politieke partijen over het centrum zien en roepen inwoners op dat te gebruiken bij het uitbrengen van hun stem. We organiseren vlak voor de verkiezingen een informatiemarkt en gaan met honderden bewoners in gesprek. Bijval alom, en volstrekt onbegrip waarom de politiek zich niet duidelijk uitspreekt over de grote nadelen van verplaatsing van Albert Heijn naar het Scapinoterrein.

Perspectief

De uitslag is gunstig voor de lokale partijen. Hart voor Bussum, Naarden Muiden/Muiderberg (HvBNM) verdubbelt haar zetelaantal. De fractievoorzitter, fel pleitbezorger voor een compacter centrum, met meer ruimte voor wonen en groen, wordt halverwege het jaar als wethouder geïnstalleerd, met het centrum van Bussum en verkeer in haar portefeuille.

In het coalitieprogramma krijgt het centrum direct een prominente plaats, met alle kernpunten uit de inspraak van 2012 en 2013. We zijn opgetogen, samen met al die mensen die hadden gestreden voor een leefbaar, eigentijds, groen en karakteristiek Bussums Centrum.

De gesprekken rond een nieuwe invulling van het Scapino terrein worden weer opgestart. Op 28 januari 2019 organiseert de gemeente een bijeenkomst voor ondernemers en bewoners uit de nabije omgeving. Opvallend veel steun is er voor wonen (met mogelijkheid werk aan huis) en groen, wonen voor starters, ouderen en gezinnen met kinderen, een verbinding naar het leegstaande klooster Mariënburg en het park daaromheen. Zo zou een groene route naar en door het centrum ontstaan. Gepleit wordt ook voor kwalitatief goede architectuur, aansluitend aan die in de omgeving (Kerkstraat, Thierensstraat en Brinklaan). De tuinstad-gedachte is weer prominent in beeld en er is samenhang tussen de gebiedsdelen van het centrum.

De vlag kan uit
Op 5 maart 2019 organiseert de gemeente een bijeenkomst over het resultaat van de inspraak. Het gemeentebestuur laat weten dat ze zich in grote lijnen kan vinden in de uitkomsten: AH moet blijven waar ze zit, er komen woningen op het Scapinoterrein, gebed in een groene, veilige omgeving met aandacht voor ontmoeten en volgens een integraal samenhangend plan. Applaus en opluchting alom. In korte tijd is de aangepaste Gebiedsvisie klaar. Op 29 mei wordt deze aan de bevolking gepresenteerd. Ze wordt door zowel insprekers als aanwezige raadsleden met open armen ontvangen: Bussum zal een compact winkelhart krijgen met meer woningen, veel groen, nieuwbouw die moet passen bij de mooie architectuur van de nog overgebleven waardevolle panden in het centrum, geen Albert Heijn op Scapino en inspraak van ondernemers en bewoners.
Eind juni 2019 gaat ook de gemeenteraad definitief akkoord. De vlag kan eindelijk uit, na jaren actie en overleg. Een immense opluchting voor al diegenen die zich vanaf het eerste uur hebben ingezet voor het nieuwe centrum.

Corona

En dan, of de duvel ermee speelt: begin 2020 verovert het coronavirus Nederland. Opnieuw vertraging, maar nu door een externe oorzaak. Ruim een jaar later zijn naar verwachting de meeste beperkingen opgeheven en is het wachten op goed nieuws over het centrum van Bussum, al 50 jaar strijdtoneel van een goede invulling. De leegstand is ondertussen weer verder toegenomen. De ooit ‘gedroomde’ trekker C&A is uit het centrum vertrokken. Er zijn ook nieuwe initiatieven ontstaan. Steeds meer panden rond het centrum hebben een woonfunctie gekregen, in andere vestigen zich pop-up stores die komen en gaan en er wordt ‘reloceerd’: de Hema verhuist naar het leegstaande C&A pand aan de zuidzijde van het centrum, en naar verluidt zal de Jumbo de achtergelaten plek innemen, naast Albert Heijn. De bipolariteit, die met C&A niet lukte, zal nu met de Hema worden beproefd.

10 jaar verder

De Nieuwe Brink op koopjeszaterdag om 16.00 uur ’s middags met mooi weer. Gezelligheid troef!

We zijn inmiddels wel 10 jaar verder, na de start van de inspraak in 2011. Het Wilhelminaplantsoen ligt er nog bij als 10 jaar geleden. Het Scapino-terrein is nog steeds niet veranderd.

In de afgelopen 10 jaar zijn er natuurlijk nieuwe ontwikkelingen bijgekomen. Denk hierbij aan Picnic, Hello Fresh, Pick-up point Albert Heijn in Naarden, het ontstaan van voedselcoöperaties en rechtstreeks kopen bij de boer. Deze ontwikkelingen zullen invloed hebben op de Foodsector.  Supermarkten worden steeds meer omgevormd tot versmarkten.

Ook de klimaatcrisis en de roep om een circulaire economie zullen hun invloed hebben. Snelheid is geboden.

De uitdaging: een compact centrum, met veel groen, duurzaam en met woningen waar behoefte aan bestaat, met een aantrekkelijke architectuur en bedacht samen met inwoners en ondernemers moet nu worden verwezenlijkt.

We blijven alert, ook na 50 jaar.

Kees Flink & Ben de Veth

Advertentie